متخصصان ژنتیک معتقدند؛ استفاده از محصول تراریخته؛ شمشیر دو لبه

 ه گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ محصولات تراریخته به محصولاتی اطلاق می‌شود که از لحاظ ژنتیکی دست کاری شده اند و ژن جدید و مطلوبی را از سایر موجودات بیولوژیک به آن اضافه کرده اند.

دکتر تولایی رئیس مرکز ژنتیک ایران در این زمینه گفت: بلایی که بر سر غذاهای اصلاح شده ژنتیکی ایران آمده است ناشی از این است که مصرف کننده محصولات خارجی هستیم اما راه محصولات اصلاح شده و تحت نظارت خود را سد کرده ایم.

وی ادامه داد: کشور ما از نظر ظرفیت منابع انسانی و ذخایر ژنتیکی معادل کل اروپا ذخایر و گونه های زیستی دارد که این سرمایه های خدادادی ایجاب می کند ما در حوزه ژنتیک پیشتاز باشیم.

دکتر تولایی گفت: اسناد تاریخی نشان می دهد از 7 قرن پیش دانشمندان ما دانش ژنتیک را می دانسته اند و حتی 3 سال پس از تاسیس انجمن ژنتیک اروپا، انجمن ژنتیک ایران را تاسیس کرده و امسال این انجمن به 50 سالگی رسیده است.

اما به طور حتم توجه به این نکته ضروری است که در ابتدا مزایا و منافع محصولات تراریخته ذهن بشر را به سوی خود جلب کرد مزایایی همچون مقاومت در برابر بیماری ها؛ طول عمر بیشتر؛ حفظ بیشتر محیط زیست و استفاده از منابع مالی کمتر موضوعاتی که بعدها محققین در خصوص صحت و سقم آن با احتیاط بیشتری صحبت کردند.

تولایی گفت‌: ما در حوزه ژنتیک گیاهی مقالات زیادی داشته ایم که با وقفه عملیاتی شدن مواجه شده است. البته چه در دنیا و چه در کشور نگاه محتاطانه به علم ژنتیک می شود تا عرصه آزمون و خطا در کشورهای دیگر طی شود و بعد در کشور ما سراغ آن علم بروند.

دکتر تولایی ادامه داد‌: بلایی که بر سر غذاهای اصلاح شده ژنتیکی ایران آمده است ناشی از این است که مصرف کننده محصولات خارجی هستیم اما راه محصولات اصلاح شده و تحت نظارت خود را سد کرده ایم.

رئیس انجمن ژنتیک ایران افزود: امروز در حوزه داروهای نسل جدید پیشتاز هستیم و در برخی داروهای ژنتیکی اول یا دوم در جهان هستیم همچنین با توسعه خدمات ژنتیک حق زندگی سالم را برای نوزادانمان به ارمغان می آوریم که این کنگره به این دستاوردها بسیار کمک می کند.

با گذشت زمان این دغدغه قوت بیشتری می گیرد و استفاده از محصولات تراریخته یا دستکاری شده ای که ایده آل های لازم را ندارند خود به یک تهدید ژنتیکی مبدل می شود.

تولایی با بیان اینکه سالانه 2000 میلیارد تومان به صورت مستقیم و 6 هزار میلیارد تومان به شکل غیر مستقیم برای بیماری های ژنتیکی در کشور هزینه می شود ادامه داد:‌ یک فرد هموفیلی سالانه 20 میلیون تومان هزینه دارو دارد و داشتن 8000 بیمار هموفیلی بسیار تاسف بار است.

دکتر تولایی ادامه داد: در فرایندهای سلولی در بدن عوامل مختلف موجب جهش ژن می شود، اما سیستم همانند سازی ژنتیکی تحت کنترل است و ژن های معیوب خود به خود از بدن حذف می شود مگر اینکه بدن خود دچار عارضه ای باشد.

وی با بیان اینکه غذاهایی که با سموم طولانی اثر در بدن وارد می شود عامل ایجاد جهش بیشتری هستند، گفت: بیش از50 درصد سفره غذایی مردم وابسته به واردات است و نزدیک به 80 درصد محصولات کشاورزی و غذایی که در بازار تجاری در کشور ما استفاده می شود محصولات اصلاح شده ژنتیکی هستند و شاید بسیاری از نگرانی های افراد که در برابر محصولات اصلاح شده ژنتیکی دارند برای محصولات وارداتی محتمل باشد چون احتمال هر نوع دشمنی از سایر کشورها را می دهیم اما مطمئن باشید غذاهای اصلاح شده ژنتیکی تولید داخل به مراتب سالم تر از محصولات وارداتی است.

البته محققین هنوز در خصوص زیان بار بودن محصولات دستکاری ژنتیکی به اتفاق نظر نرسیده اند اما با توجه به زمان بر بودن پروسه های علمی به نظر می رسد استفاده از این محصولات نیازمند شفافیت بیشتری است.

دکتر محمد فرزام محبت فوق تخصص ژنتیک در پاسخ به این سوال که آلودگی هوا، محصولات تراریخته و سایر سموم می تواند موجب بروز اختلالات ژنتیکی شود افزود: این احتمال وجود دارد اما هنوز مطالعات دقیقی در کشور در این زمینه صورت نگرفته است اما هر نوع اختلالی که روی پدر یا مادر اثر داشته باشد می تواند موجب بروز اختلال ژنتیکی در نسل آینده هم باشد.

وی گفت: سالانه حدود 20 هزار نفر به بیماران ژنتیکی کشور افزوده می‌شود و لازم است برای شناسایی هر عاملی که در بروز مشکلات ژنتیکی اثرگذار است تحقیقات وسیعی در کشور صورت گیرد.

هر پدیده علمی در ابتدای راه خود موافقان و مخالفانی دارد اما بنظر می رسد رشد مشکلات ژنتیکی در ایران زنگ خطری است که هرچه سریعتر باید به صورت کارشناسی مورد بررسی قرار گیرد.